Szumy uszne – przyczyny, diagnostyka i leczenie
Wg definicji szumy uszne są odczuciem dźwięku przy braku jego źródła. Szumy dzielimy na obiektywne, które poza pacjentem mogą być również słyszalne przez lekarza oraz subiektywne słyszalne tylko przez pacjenta. Szumy obiektywne tętniące wywoływane są przez zmiany w otaczających ucho naczyniach np. blaszki miażdżycowe w tętnicach dogłowowych, malformacje tętniczo-żylne czy guzy naczyniowe takie jak kłębczak. Z kolei szumy obiektywne nietętniące mają swoje źródło w otaczających narządach, np. dźwięki emitowane przez zwyrodnienia w stawie skroniowo-żuchwowym. Szumy uszne subiektywne czyli słyszalne tylko przez pacjenta są częstsze i stanowią duże wyzwanie zarówno diagnostyczne jak i terapeutyczne.
Jak w każdej innej chorobie diagnostykę rozpoczynamy od wywiadu pytając pacjenta o to jak długo szumy występują, czy są jednostronne czy dwustronne, czy był jakiś epizod który je wywołał (np : stan zapalny ucha, uraz akustyczny, przyjmowane leki, lot samolotem), jakie choroby towarzyszące występują u pacjenta, jakie leki pacjent przyjmuje.
Dalszy etap diagnostyki szumów usznych ma odpowiedzieć na pytanie, na jakim poziomie drogi słuchowej dochodzi do powstawania niechcianego dźwięku. Odpowiedź na to pytanie ma kluczowe znaczenie w terapii tego problemu zdrowotnego. Diagnostykę rozpoczynamy od oglądania uszu, aby wykluczyć zaleganie woskowiny, uszkodzenia aparatu przewodzącego dźwięk w uchu środkowym czy stany zapalne ucha środkowego.
Diagnostykę uzupełniamy badaniem słuchu opisanym w rozdziale poświęconym niedosłuchom. Czynimy tak dlatego, że szumy towarzyszą często innym patologiom uszu takim np. jak: nieżyt trąbki słuchowej, otoskleroza, choroba Meniera czy uszkodzenie części słuchowej nerwu VIII. Dodatkowym badaniem audiologicznym jest ocena charakterystyki częstotliwościowo-głośnościowej szumu usznego.
Kolejnym etapem diagnostyki są badania obrazowe: tomografia komputerowa kości skroniowych i rezonans magnetyczny mózgu wykonywane celem wykluczenia zmian w tych obszarach anatomicznych. Szumom obiektywnym dedykowane jest badanie USG wraz z opcją dopplerowską naczyń dogłowowych oraz badanie RTG stawów skroniowo-żuchwowych. Diagnostykę szumów uzupełnia wypełniany przez pacjenta formularz oceniający wpływ szumu usznego na funkcjonowanie fizyczne psychiczne i emocjonalne pacjenta.
W terapii szumów usznych stosujemy leczenie farmakologiczne, leczenie chirurgiczne (np. leczenie operacyjne otosklerozy), leczeniem dźwiękiem (Tinnitus Retraining Therapy), stymulację nerwu błędnego Parasym oraz przezczaszkową stymulację elektryczną tDCS.