Zespół bezdechów sennych

Diagnostyka i leczenie zespołu bezdechów sennych jest przedsięwzięciem interdyscyplinarnym i kompleksowym. Interdyscyplinarnym ze względu na fakt, że w leczeniu tego schorzenia bierze udział zespół specjalistów, w którego skład wchodzą: laryngolodzy, interniści i pulmonolodzy. Kompleksowym dlatego, że zarówno diagnostyka jak i leczenie jakim poddaje się bezdechy senne wymagają zastosowania wielu metod diagnostycznych, jak i leczniczych. Nie ma jednego szczególnego zabiegu czy jednego leku, który rozwiązywałby problem.

 

Jak wygląda diagnostyka zespołu bezdechów sennych?

Proces diagnostyczny zespołu bezdechów sennych jak w każdym schorzeniu rozpoczyna się od wywiadu, w którym istotne jest wykrycie zaawansowania takich objawów jak chrapanie, wybudzenia podczas snu czy zmęczenia w ciągu dnia. W jego trakcie często odnotowuje się również choroby współistniejące, do których można zaliczyć: nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną serca czy choroby neurologiczne. Dla usprawnienia ankiety i lepszej oceny odnotowywanych skarg w wielu z nich stosuje się specjalne skale, które pozwalają w sposób matematyczny ocenić zaawansowanie danego objawu i jego zmianę w procesie leczenia.

Przykładem jest skala Epwortha, oceniająca zmęczenie pacjenta w ciągu dnia.
Badanie przedmiotowe ogólne dotyczy budowy i funkcji organizmu. Obejmuje pomiary wzrostu oraz masy ciała pozwalające wyliczyć wskaźnik BMI. Dodatkowo sprawdza się obwód talii pacjenta i jego szyi. Z kolei od strony laryngologicznej skupia się na ocenie drożności górnych dróg oddechowych, wykluczeniu skrzywienia przegrody nosa, przerostu małżowin nosowych, powiększenia języka bądź migdałków podniebiennych czy też wydłużenia podniebienia miękkiego. Tak jak w przypadku wywiadu obserwacje lekarskie są standaryzowane i ujmowane wartościami liczbowymi odpowiednich skal. Wyniki badań laryngologicznych są również dokumentowane obrazami z endoskopii nosa i jamy ustnej i gardła.

 

Diagnostyka uzupełniająca – jakie badania obejmuje?

Uzupełnieniem diagnostyki zespołu bezdechów sennych są: badanie ciśnienia krwi, badanie rynomanometryczne, badanie poligraficzne lub polisomnograficzne. W wybranych przypadkach wykonuje się badanie spirometryczne oraz badanie radiologiczne kości twarzoczaszki.

Badanie rynomanometryczne poprzez ocenę ciśnienia powietrza przepływającego przez jamy nosa obiektywizuje ocenę jego drożności, która jest dokonywana podczas badania laryngologicznego. Pozwala ocenić stopień niedrożności, jak i monitorować go po zastosowanym leczeniu.

Badanie polisomnograficzne lub poligraficzne jest złotym standardem w diagnostyce zespołu bezdechów sennych. Polega ono na wykonywaniu podczas snu pacjenta pomiarów parametrów takich jak utlenowanie krwi, ruchomość klatki piersiowej i brzucha, ciśnienie powietrza w górnych drogach oddechowych, ciśnienie krwi, pozycji, w której pacjent śpi oraz odgłosu chrapania. W przedmiotowym badaniu poza wyżej wymienionymi dokonuje się również analizy czynności elektrycznej mózgu EEG. Umożliwia ono określenie ilości epizodów bezdechu podczas snu. Ocena utlenowania krwi tętna i ciśnienia pokazuje zmiany w funkcji fizjologicznej organizmu spowodowane przedmiotową dolegliwością. Dodatkowo, pozwala odpowiedzieć na pytanie czy bezdechy senne mają pochodzenie ośrodkowe, wynikające ze schorzeń neurologicznych czy też pochodzenie obwodowe, wynikające z obturacji w obrębie górnych dróg oddechowych tj. nosa, jamy ustnej lub gardła.

 

Zaawansowanie choroby

Ilość bezdechów sennych w ciągu godziny (tzw. wskaźnik AHI) pozwala określić ciężkość zespołu chorobowego. Można wyróżnić postać lekką, w której ilość bezdechów sennych w ciągu godziny waha się od 5 do 15 (ilość od 0 do 5 jest uważana za normę), postać umiarkowaną z liczbą bezdechów sennych od 16 do 30 w ciągu godziny i postać ciężką z liczbą bezdechów od 31 wzwyż.

 

Jak przebiega leczenie?

Leczenie, jak napisano we wstępie, jest procesem złożonym i składa się z redukcji masy ciała, a co za tym idzie obwodu szyi i talii, a także z leczenia operacyjnego, zmniejszającego opory w obrębie górnych dróg oddechowych oraz z leczenia urządzeniami pokonującymi opory w drogach oddechowych CPAP. Zabiegi chirurgiczne mogą obejmować:

• korekcję skrzywionej przegrody nosa,
• zmniejszenie małżowin nosowych dolnych,
• plastykę podniebienia miękkiego,
• usunięcie migdałków podniebiennych,
• redukcję nasady języka,
• zabiegi w obrębie mięśni gardła.

W Centrum Medycznym Kwiatowa zajmujemy się kompleksową diagnostyką dysfunkcji takich jak bezdechy senne i chrapanie. Poza konsultacją, w trakcie której jest zbierany wywiad lekarski i przeprowadzane badanie przedmiotowe pacjenta, wykonujemy również badanie rynomanometryczne i badanie poligraficzne snu. Po postawieniu diagnozy i określeniu stopnia ciężkości zespołu bezdechów sennych są wykonywane zabiegi zmniejszenia małżowin nosowych dolnych, plastyka podniebienia miękkiego, w niektórych przypadkach wykonywana jest również operacja skrzywionej przegrody nosa. W przypadkach ciężkich postaci zespołu bezdechów sennych są dobierane aparaty CPAP.